พลาสติกเป็นหนึ่งในวัสดุที่มีบทบาทมากในชีวิตประจำวันของเรา ตั้งแต่ตื่นมาจนนอนหลับ เราใช้ชีวิตอยู่กับข้าวของที่ผลิตมาจากพลาสติกจำนวนมาก แต่เรารู้หรือไม่ว่า กระบวนการขึ้นรูปพลาสติกมีความแตกต่างกันออกไป ตามลักษณะการใช้งาน
ประโยชน์ของพลาสติกในชีวิตประจำวัน
ข้าวของรอบตัวเราทุกวันนี้ ล้วนแล้วแต่มีพลาสติกเป็นวัตถุดิบสำคัญ นั่นเป็นเพราะพลาสติกเป็นวัสดุที่มีหลากหลายประเภท ราคาถูก และมีความทนทาน ซึ่งประโยชน์ของพลาสติกในการใช้งานมีดังต่อไปนี้
- ราคาถูก น้ำหนักเบา สามารถนำไปใช้งานได้หลากหลายอุตสาหกรรม เคลื่อนย้ายได้ง่าย
- ยืดหยุ่นสูง สามารถปรับเปลี่ยนรูปทรงได้ตามต้องการ โดยเราสามารถขึ้นรูปพลาสติกได้หลากหลายรูปแบบ เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่ตรงกับความต้องการของเรา
- ทนความชื้น ความร้อน และความเย็นได้ สามารถวางไว้ได้ทั้งในร่มและกลางแจ้ง ไม่ต้องกังวลเรื่องสนิม
- ใส่อาหารได้ (พลาสติก Foodgrade) สะอาด ปลอดภัย สามารถใส่อาหารที่เป็นน้ำได้ ไม่ต้องกลัวรั่วหรือซึมเหมือนกับกล่องกระดาษเคลือบไขมัน หรือกล่องชานอ้อย ปลอดภัยสำหรับการใช้งานและส่งผ่านบริการ Delivery
ส่องกระบวนการขึ้นรูปพลาสติก แตกต่างกันอย่างไร
แม้ว่าจะเป็นพลาสติกเหมือนกัน แต่ก็ผลิตขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์การใช้งานที่แตกต่างกัน ทำให้มีกระบวนการขึ้นรูปพลาสติกที่แตกต่างกันไปตามการใช้งาน เพื่อตอบสนองการใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยกระบวนการขึ้นรูปพลาสติกสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 แบบหลัก ๆ ดังต่อไปนี้
การฉีดพลาสติก (Injection Molding)
การขึ้นรูปพลาสติกด้วยการฉีด เป็นหนึ่งในรูปแบบที่ได้รับความนิยม เนื่องจากสามารถออกแบบลักษณะและรูปร่างของชิ้นงานได้ โดยชิ้นงานจะมีรูปร่างตามแม่พิมพ์หรือโมลด์ที่หล่อเอาไว้ นอกจากนี้ การขึ้นรูปด้วยวิธีนี้มีความรวดเร็ว หากว่าชิ้นงานไม่ใหญ่มาก สามารถผลิตได้หลักหมื่นภายในเวลา 1 สัปดาห์ ที่สำคัญคือมีวัตถุดิบเหลือทิ้งน้อย
กระบวนการขึ้นรูปพลาสติกด้วยการฉีดพลาสติกทุกรูปแบบ จะเริ่มที่การทำแม่พิมพ์ก่อนเป็นอันดับแรก เมื่อได้แม่พิมพ์ที่มีรูปร่างและคุณภาพตามที่ต้องการแล้ว จะทำการเติมเม็ดพลาสติกเข้าไปในเครื่อง จากนั้นเครื่องจะใช้ความร้อนทำให้เม็ดพลาสติกละลาย แล้วทำการฉีดพลาสติกเหลวเข้าไปในแม่พิมพ์ เพื่อให้มีรูปร่างและความหนาตามที่ต้องการ จากนั้นชิ้นงานจะเข้าสู่กระบวนการหล่อเย็น และสามารถแกะชิ้นงานออกจากเครื่องได้อย่างปลอดภัย
ตัวอย่างชิ้นงานที่ได้จากการฉีดพลาสติก เช่น กะละมัง กล่องอาหาร ขันน้ำ ชิ้นส่วนเครื่องใช้ไฟฟ้า ของเล่น ของใช้ในสำนักงาน ของใช้ในครัวเรือน
การเป่าพลาสติก (Blow Molding)
การขึ้นรูปพลาสติกด้วยการเป่า จะใช้กับชิ้นงานพลาสติกที่ต้องการให้ด้านในกลวง เพื่อบรรจุน้ำ หรือของเหลวอื่น ๆ เป็นเทคนิคที่คล้ายกับการเป่าแก้วให้เป็นรูปทรงตามที่ต้องการ
ข้อดีของการขึ้นรูปแบบนี้คือ มีต้นทุนที่ราคาค่อนข้างถูก ใช้เนื้อพลาสติกน้อย จึงนิยมผลิตเป็นภาชนะใช้แล้วทิ้ง
ขั้นตอนในการขึ้นรูปด้วยการเป่า จะเริ่มตั้งแต่การเติมเม็ดพลาสติกเข้าไปในเครื่อง หลังจากพลาสติกละลาย เครื่องจะเป่าลมเข้าไปจนมีรูปร่างตามแม่พิมพ์ จากนั้นหล่อเย็น ก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ตัวอย่างชิ้นงานจากการเป่าพลาสติก เช่น ขวดพลาสติก แก้วน้ำ ท่อพลาสติก ส่วนใหญ่จะเป็นการใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง
การรีดพลาสติก (Extrusion molding)
การรีดพลาสติก เป็นกระบวนการขึ้นรูปที่สามารถขึ้นเป็นรูปทรงที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นแผ่นบาง แผ่นฟิล์ม ท่อน้ำ หรือรูปทรงต่าง ๆ ตามแม่พิมพ์
กระบวนการขึ้นรูปด้วยการรีดพลาสติก จะใส่เม็ดพลาสติกลงไปทาง Hopper จากนั้นเม็ดพลาสติกจะถูกหลอมให้ละลายภายในเครื่องอัดรีด โดนทั้งความร้อน แรงเฉือน และความดัน จากนั้นพลาสติกจะถูกส่งไปยังแม่พิมพ์เพื่อขึ้นรูปตามที่ต้องการ
ข้อดีของการขึ้นรูปด้วยการรีดพลาสติกคือ สามารถทำเป็นพลาสติกแผ่นเรียบและบางได้ มีน้ำหนักเบา และใช้พลาสติกน้อย
ตัวอย่างชิ้นงานจากการรีดพลาสติก เช่น แผ่นฟิล์มห่ออาหาร ถุงพลาสติก แผ่นพลาสติก กระสอบพลาสติก ท่อ PVC และท่อน้ำอื่น ๆ
การอัดพลาสติก (Compression molding)
การอัดพลาสติกเป็นการขึ้นรูปพลาสติกโดยการนำพลาสติกมาอัดด้วยความร้อน มีกระบวนการที่แตกต่างจากวิธีอื่น ๆ ตรงที่จะใช้ผงพลาสติกมาชั่งน้ำหนัก อบไล่ความชื้นออกจากผงพลาสติก จากนั้นนำไปใส่ในแม่พิมพ์ แล้วอัดพลาสติก ให้ผงพลาสติกกระจายทั่วไปตามรูปร่างของแม่พิมพ์ เมื่ออัดพลาสติกเสร็จแล้ว สามารถนำชิ้นงานออกมาได้เลย ไม่ต้องอาศัยการหล่อเย็นเหมือนการหล่อพลาสติกแบบอื่น ๆ
ข้อดีของการขึ้นรูปด้วยการอัดพลาสติกคือ สามารถขึ้นรูปเป็นชิ้นเล็ก ๆ ได้ง่ายกว่า และลดความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของชิ้นงาน
การอัดพลาสติกส่วนใหญ่แล้วมักจะใช้กับจาน ชาม ช้อนส้อม เครื่องครัวต่าง ๆ
นี่คือขั้นตอนการขึ้นรูปพลาสติกทั้ง 4 แบบ ซึ่งจะได้ชิ้นงานที่ดีมีคุณภาพหรือไม่ นอกจากเครื่องขึ้นรูปพลาสติกแล้ว แม่พิมพ์ที่ดีก็ส่งผลต่อชิ้นงานเช่นเดียวกัน สำหรับใครที่กำลังมองหาโรงงานขึ้นรูปพลาสติก รับทำแม่พิมพ์คุณภาพเยี่ยม สามารถติดต่อได้ที่ Molder Enterprise เราเป็นโรงงานผลิตแม่พิมพ์ที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ โทรศัพท์ 034-476-173, 034-476-174
ข้อมูลอ้างอิง
- Plastic Molding 101: Understanding The Types. สืบค้นเมื่อวันที่ 23 มกราคม 2566 จาก https://www.rodongroup.com/blog/plastic-injection-molding-101-the-types#:~:text=The%20process%20involves%20the%20injection,parts%20are%20ejected%20by%20pins.